Hoe meer je weet over houten kozijnen, hoe beter je een slimme keuze kunt maken bij de aanschaf ervan. Wij helpen je graag met het vergroten van je kennis. Daarom lees je hier elke maand inzichten van experts uit de houtbranche. Ze vertellen je over nieuwe ontwikkelingen in de branche en ervaringen uit de praktijk. Deze keer aan het woord: Marion van Wijngaarden van Kievit Kozijn.

Kievit Kozijn levert al bijna 100 jaar houten gevelelementen vanuit hun fabriek in Ridderkerk. De laatste jaren is Kievit Kozijn druk bezig geweest met digitalisering en automatisering van hun processen. Zo staan in de fabriek machines die van houten balken zelf een compleet kozijn maken, gebeurt lijmen met een lijmrobot en staat in de spuiterij een robotarm die de kozijnen impregneert en voorlakt.

De afgelopen jaren leverde Kievit Kozijn houten kozijnen voor diverse grote projecten, zoals de Handelskade in Nijmegen, landgoed Sancta Maria in Noordwijk en het nieuwbouwproject Amersfoort Buyten. Sinds vier jaar werkt Kievit Kozijn bovendien met het vernieuwende concept 6D Wonen. Marion vertelt wat dit inhoudt en hoe deze manier van werken hen bevalt.

Het 6D Wonen concept klinkt interessant, wat is het precies?
Marion: “De kern van 6D Wonen is het betaalbaar maken van nieuwbouwwoningen. In het concept kunnen bewoners hun eigen woning samenstellen. Voordat de bouw begint, krijgen ze een animatie van hun woning te zien. Die bevat alle opties die standaard in de woning zitten. Daarna kunnen ze beginnen met het invullen van hun eigen wensen.”

“Anders dan nu vaak het geval is, hebben ze hiervoor de keuze uit een aantal voorgeprogrammeerde opties. Voor bijvoorbeeld de kozijnen kunnen ze aangeven of ze model A willen behouden, of dat ze een voorkeur hebben voor B of C. Hebben ze die keuze gemaakt, dan gaan ze door naar de deuren. Voor elk element kiezen ze uit een aantal vaste opties. Dit maakt 100% maatwerk mogelijk, zonder dat het hoge kosten met zich meebrengt.”

“Standaardopties maken maatwerk mogelijk, zonder dat dit hoge kosten met zich meebrengt”

Wat is voor jullie het grootste voordeel van standaardisering?
“Het geeft ons vooral veel duidelijkheid. Mensen kunnen kiezen uit een beperkt aantal typen voordeuren of kozijnen. Wij hebben daar de tekeningen voor liggen en kunnen die snel produceren. Daarnaast werken we met vaste prijzen. Zo hoeft er niet elke keer een calculator aan het werk om een prijs te bepalen voor een maatwerk gevelelement. Dat bespaart tijd en houdt de lijnen kort.”

Deze werkwijze is totaal omgekeerd van hoe dit in veel bedrijven gaat. Hoe hebben jullie die switch gemaakt?
“Klopt, het is een compleet andere manier van denken. Wij waren gewend om altijd een prijs te berekenen en dan te hopen dat de andere partij die zou accepteren. Maar VORM bouw – onze partner in 6D Wonen – heeft dit meteen vanaf het begin omgedraaid. ‘Deze prijs bieden wij om al het hout in de gevel te leveren, kunnen jullie het daarvoor doen?’ Het is aan ons om dit vervolgens in te schatten. In het begin is dat even schakelen, maar nu werkt het juist heel prettig.”

“Wij waren gewend om per kozijn een prijs te berekenen, en daarover te onderhandelen met de opdrachtgever. Die werkwijze is nu omgedraaid.”

Bewoners kunnen bij hun nieuwbouw kiezen uit een aantal standaardopties. In hoeverre hebben jullie invloed op het ontwerp daarvan?
“Vaak bepalen de architect en gemeente welke typen kozijnen gebruikt worden. Daar hebben wij geen invloed op. Wel denken we mee over de praktische uitvoering van bepaalde kozijnen. Soms zien we bijvoorbeeld dat een raam beter als draai-val dan als val-draaiconstructie uitgevoerd kan worden, omdat dit makkelijker – en dus goedkoper – te produceren is. Die verbeteringen mogen we zelf aandragen. Iedereen gaat immers voor het beste eindresultaat.”

Als je een vaste prijs krijgt per kozijn, hoe zorg je er dan voor dat je hier zelf het maximale aan overhoudt?
“Automatisering speelt daarin een grote rol. We hebben de afgelopen jaren enorm geïnvesteerd in machines die onze mensen werk uit handen nemen. Daardoor hebben we nu een hele hoge arbeidsproductiviteit: per medewerker leveren we relatief veel producten op. Dat maakt onze kosten per kozijn lager. Verder zijn we bezig met het integreren van software in ons bedrijf. Als een systeem ons denkwerk kan overnemen, bespaart dat tijd en verlaagt het de foutkans. Daarmee drukken we de kosten weer.”

“We hebben geïnvesteerd in machines die onze mensen werk uit handen nemen. Daardoor is onze arbeidsproductiviteit hoog”

Welke rol speelt automatisering in 6D Wonen?
“VORM bouw levert de standaardopties voor gevelelementen bij ons aan in een 3D BIM-model. Op het moment moeten we dit nog zelf vertalen naar 2D, zodat de machine het uit kan lezen. Maar we zijn bezig om dit om te zetten naar 3D. Dan kan de software een tekening rechtstreeks naar de machine sturen, en besparen we de kosten voor het omzetten. Automatisering is zeker belangrijk voor het succes van 6D Wonen.”

Wat wil je andere bedrijven meegeven die in willen zetten op automatisering?
“Het belangrijkste is om precies te weten waar je naartoe wilt. Leg een kader vast en zorg dat iedereen – van collega’s tot de softwareleverancier – dat helder voor zich heeft. Als er namelijk nog ruimte is voor interpretatie, word je verrast door dingen die je helemaal niet zo had bedoeld. Weet waar je naartoe werkt en maak duidelijke afspraken, dan komt het met de automatisering zeker goed.”

Standaard maatwerk en automatisering: de oplossing voor betaalbaar wonen?
Door standaardisering te combineren met maatwerk, lost het 6D Wonen-concept een belangrijk probleem in de woningmarkt op: de betaalbaarheid van (nieuwbouw)huizen. Nieuwe projecten zijn sneller op te starten, zonder maanden van berekeningen, ontwerpen en onderhandelingen vooraf. Dankzij standaardisering heeft Kievit Kozijn meer duidelijkheid over het productieproces, de kosten en de opbrengsten van houten gevelelementen.

Een andere positieve ontwikkeling binnen Kievit Kozijn is hun inzet op automatisering. Dit helpt hen om de productiekosten per houten kozijn te drukken. Waar voorheen veel mensen bezig waren met het zagen, lijmen en spuiten van kozijnen, gebeurt dit nu grotendeels door robots en machines. Een investering, maar wel een die zich terugverdient. En waarmee standaard maatwerk voor Kievit Kozijn nog succesvoller wordt.